Mâm Ngũ Quả Tượng Trưng Cho Điều Gì? Có Ý Nghĩa GÌ?

04/01/23 11:00

Bày mâm ngũ quả lên bàn thờ ngày Tết là một nét đẹp văn hoá của người Việt trong dịp Tết Nguyên Đán. Vậy mâm ngũ quả tượng trưng cho điều gì và cần có những loại quả gì trên mâm ngũ quả? Cùng KingSport khám phá ngay nha!

1. Mâm ngũ quả tượng trưng cho điều gì?

Hiện nay, có rất nhiều gia đình trẻ hoàn toàn không biết mâm ngũ quả tượng trưng cho điều gì, nên không quá chú trọng vào điều này khi Tết đến. Ngược dòng lịch sử, theo văn hoá phương Đông, mâm ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành - học thuyết chi phối rất nhiều quy luật cuộc sống. Trong ngũ hành sẽ có 5 yếu tố: Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ, 5 yếu tố này có tác động qua lại, tương sinh, tương khắc lẫn nhau. Chính sự tuần hoàn của 5 yếu tố này khiến cuộc sống được duy trì và vận hành liên tục.

Ngày Tết nhất định phải có mâm ngũ quả bày lên bàn thờ

Trong văn hoá người Việt, 5 là con số mang ý nghĩa Ngũ phúc lâm môn (năm điều phúc đến cửa) gồm có: phú (giàu), quý (sang), thọ (sống lâu), khang (mạnh khỏe) và ninh (bình an).

Dù hiểu theo phương diện nào, mâm ngũ quả cũng luôn tượng trưng cho mong ước đón điềm lành, may mắn trong năm mới của gia chủ.

2. Ý nghĩa của các loại trái cây được bày trên mâm ngũ quả

Không phải loại quả nào cũng được chọn để chưng trên mâm ngũ quả

Sau khi đã biết được mâm ngũ quả tượng trưng cho điều gì, hãy cùng khám phá ý nghĩa của các loại trái cây hay được bày trên mâm ngũ quả nhé:

• Chuối xanh: màu xanh của sự sinh sôi, hy vọng, chuối hình giống bàn tay nên cũng mang ý nghĩa gắn kết
• Bưởi: thường chọn bưởi vàng biểu trưng cho tài lộc (nhiều nơi thay bưởi bằng Phật thủ)
• Táo đỏ: màu đỏ tươi của táo tượng trưng cho may mắn, đầm ấm, sung túc
• Lựu: vốn nhiều hạt, màu sắc khá bắt mắt nên lựu được xem là loại quả đại diện cho sinh sôi, nảy nở
• Thanh long: rồng ghé thăm nhà, cả năm may mắn
• Dưa hấu: lớp vỏ xanh mang lại sự hưng thịnh, hanh thông cho gia chủ. Phần ruột đỏ tươi ngọt báo hiệu điềm may mắn
• Sung: sung túc, ấm no
• Xoài: người miền Nam hay đọc là "xài" với mong muốn đủ tiền để cả năm tiêu xài đầy đủ
• Quýt: đại cát đại lợi
• Mãng cầu: chúc cho mọi sự như ý, nhiều sức khoẻ

3. Mâm ngũ quả 3 miền

Mỗi vùng miền sẽ có cách bày trí mâm ngũ quả khác nhau

Miền Bắc

Người miền Bắc sẽ đảm bảo yếu tố ngũ hành với đầy đủ các màu sắc như đỏ - xanh - trắng - đen - vàng trên mâm quả. Đặc biệt, chuối xanh hay phật thủ là 2 loại quả không thể thiếu trên mâm ngũ quả của người miền Bắc. Chuối sẽ được đặt ở trung tâm, bên trên sẽ đặt để thêm nhiều loại trái cây xen kẽ, đảm bảo tính thẩm mỹ cho mâm cúng.

Miền Trung

Vốn không phong phú về sản vật, đặc biệt là trái cây nên mâm ngũ quả ở đây có phần đơn giản hơn. Thông thường, người dân miền Trung sẽ bày lên mâm quả những loại trái cây tươi sẵn có. Ngày nay, đời sống người dân cũng dần khấm khá hơn mâm quả cũng đa dạng và nhiều màu sắc hơn

Miền Nam

Vốn nổi tiếng là vùng trồng nhiều trái cây với sản lượng nhiều nhất nhì cả nước nhưng mâm ngũ quả ở miền Nam thường được chưng theo "cầu sung vừa đủ xài" tương ứng với mãng cầu, sung, dừa, đu đu, xoài (xài).

Ở Miền Nam, ngoài mâm ngũ quả, nhiều gia đình cũng sẽ chưng thêm 1 cặp dưa hấu để mong thêm phần may mắn.

Những lưu ý khi bày mâm ngũ quả

• Không chọn những quả đã chín mềm vì mâm ngũ quả thường sẽ được chưng khoảng 1 tuần, nếu chọn quả chín già sẽ rất mau hư.
• Không rửa hoa quả trước khi chưng vì sau khi rửa, hoa quả sẽ rất dễ hỏng.
• Không bày thêm hoa hay các loại trái khác lên mâm quả khi đã đủ 5 loại quả.
• Không bày những loại có gai như mít, chôm chôm, sầu riêng cũng như cái loại có vị cay, đắng như ớt, khổ qua lên mâm quả.
• Người Nam sẽ hạn chế chưng cam, quýt vì cho rằng 2 loại quả này mang ý nghĩa quýt làm cam chịu, không chưng lê vì lê mang ý nghĩa thất bại, lê lết. Thậm chí một vài gia đình cũng sẽ kiêng không bày chuối vì cho rằng chuối phát âm gần giống với chúi nhủi, không tốt cho công việc làm ăn.

Cùng với bánh chưng, bánh tét, hoa mai, hoa đào... thì mâm ngũ quả là một nét đẹp không thể thiếu trong ngày Tết. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về cách bày mâm ngũ quả để năm nay mâm ngũ quả nhà bạn sẽ đầy đủ và tươm tất hơn, đón một năm mới đủ đầy hơn.